Landauraverðlag

Landauraverðlag Jóns Guðmundssonar árið 1841 var með þessum hætti:¹Jón Guðmundsson, Reikningslist einkum handa leikmönnum, bls. 74–76.

Hundrað hundraða eður 120 hundruð, hdr. eður hundrað, 6 vættir á landsvísu eður 12 fjórðungar eður 20 aurar eður 120 álnir eður 240 fiskar.

1 vætt á landsvísu er 2 fjórð. á landsvísu eður 20 álnir eður 40 fiskar.

1 fjórð. er 10 álnir eður 20 fisk.

1 eyrir er 6 álnir eður 12 fsk. [fiskar]

1 alin er 2 fiskar.

1 fiskur eður fiskvirði er 1 mörk vegin, af smjöri, ullu eða tólk [tólg]. Því er:

1 fjórð. (veginn) af smjöri, ullu eða tólk á við 20 fiska á landsvísu. En:

1 fjórð. af fiski veginn er á við 5 fiska á landsvísu. Því er:

1 vætt fiska (vegin) eður 8 fjórð. eður 80 fiskar eður 2 fjórð. á landsvísu. Og

1 fiskvirði (á landsvísu) í fiski er 2 pd. eður 4 merkur að vigt.

1 hdr. í jörðu, eður fasteignarhundrað, er 120 álnir.

Merk: 1. Um verðlag á fríðu [kvikfé] og öðrum gjaldgengum aurum, talið til hundraða á landsvísu, sjá verðlagsskrárnar (kapítulstaxtana) sem amtmennirnir láta ganga á prent árlega.

Merk: 2. Vestanlands víðast eru jarðargjöld og aðrar skuldalúkningar taldar til vætta og fiska á landsvísu, líklega af því þar er meiri fiskur en hér eystra, hér eru þar á mót jarðargjöld og önnur útsvör talin til fjórðunga, álna og fiska, því hér er helst landaurar og fríða [kvikfé] til skuldalúkninga. Þegar því vestanlands er vætt nefnd til útsvars, mun oftast með því meint 40 fiskar eður 20 álnir á landsvísu, en sé austanlands nefnt vættargjald, meinast með því 8 fjórð. á landsvísu eður 80 álnir. Til þess að afvenda [koma í veg fyrir] misskilningi í þessu efni verður hér eftir í bókinni ætíð þess getið, hvört meint er til vættar á landsvísu 20 áln. eður vættar að vigt eður í fiski = 8 fjórð. að vigt.

Sjá nánar í Mál og vog.